Kiedy komornik nie może zabrać samochodu?

Postępowanie egzekucyjne oznacza wiele problemów. Jednym z nich jest zajęcie i utrata majątku – m.in. ruchomości oraz nieruchomości. Tym razem wyjaśniamy, kiedy komornik nie ma prawa zabrać samochodu.

Różne sposoby egzekucji komornika wobec dłużnika

Komornik działa w oparciu o tytuł wykonawczy wydawany przez sąd i zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Ma do dyspozycji różne metody egzekucji – z konta bankowego, z wynagrodzenia za pracę, z emerytury albo renty, z ruchomości (jak np. meble, samochód lub motocykl), z nieruchomości (np. mieszkanie, dom czy działka), a także egzekucje z innych świadczeń. Warto jednak wiedzieć, że komornik nie zawsze może zająć auto.

Egzekucja z ruchomości jest stosowana przez komornika głównie wtedy, gdy inne formy działań są bezskuteczne. Gdy środki na koncie bankowym są niewystarczające do spłaty zadłużenia, może dojść do przejmowania majątku – w tym zajęcia komorniczego mieszkania czy samochodu. O tym, że zadłużony jest właścicielem lub współwłaścicielem pojazdu, komornik może dowiedzieć się z Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców.

Kiedy komornik nie ma prawa zająć samochodu?

Są jednak sytuacje, w których nie ma on prawa zająć pojazdu dłużnika. Ustawodawca wprowadził wyjątki od reguły, że samochód podlega egzekucji komorniczej. Komornik nie może zabrać samochodu w kilku przypadkach, między innymi:

• Gdy samochód należy do osoby trzeciej – w takim przypadku komornik może zająć jedynie majątek dłużnika.
• Gdy samochód jest niezbędny dla dłużnika lub członka jego rodziny do codziennych czynności życiowych – na przykład do dojazdu do pracy lub do szkoły. W takim przypadku samochód może zostać uznany za tzw. przedmiot pierwszej potrzeby i podlegać ochronie przed zajęciem.
• Gdy samochód jest zabezpieczony w jakieś formie – np. jako zastaw lub przedmiot umowy leasingowej. W takim przypadku komornik może zająć samochód jedynie w granicach określonych w umowie zabezpieczenia. Auto w leasingu lub w kredycie nie podlega zajęciu, bo nie należy do dłużnika (leasing) albo jest zastawem (kredyt). 
• Gdy auto jest użytkowane w celach zarobkowych. Wynika to z uchwały SN z 30.5.1996 r. (III CZP 56/96, OSP 1997, Nr 11, poz. 205). Zgodnie z nią samochód osobowy, będący własnością dłużnika i wykorzystywany przez niego do pracy zarobkowej w charakterze taksówkarza, może być uznany za przedmiot niepodlegający egzekucji. Trzeba wystąpić do sądu o zwolnienie go spod egzekucji komorniczej oraz przedstawić dokumenty świadczące o tym, że pojazd jest narzędziem pracy.
• Gdy auto jest własnością niezadłużonego małżonka i stanowi jego odrębny majątek (głównie w ramach rozdzielności majątkowej). Jeśli jest w ramach współwłasności majątkowej, to komornik może je zająć.
• Gdy wartość samochodu jest niższa niż koszty jego zbycia – w takim przypadku komornik może uznać, że zajęcie samochodu nie ma sensu ekonomicznego, a więc nie będzie go zajmował.

Warto jednak pamiętać, że każdy przypadek jest inny i ostateczna decyzja należy do komornika lub sądu, który będzie rozpatrywał sprawę.